یزدی، قطبزاده و چمران در آمریکا چه میکردند و دولت آمریکا دربارهشان چه فکر میکرد؟
انقلاب ایران از آغاز رابطهای تنگاتنگ اما مرگبار با آمریکا داشته است. رهبران جمهوری اسلامی همواره میگویند که هدف اصلیشان زدودن نفوذ آمریکا در منطقه و شعار مشهورشان هم «مرگ بر آمریکا» ست. این درحالی است که سه نفر از مهمترین چهرههای انقلاب، یعنی صادق قطبزاده، مصطفی چمران، و ابراهیم یزدی مدتی طولانی در آمریکا زندگی و کار میکردند.
اسناد دولتی آمریکا نشان میدهد که بین این انقلابیون و میزبانان آمریکاییشان رابطهای پیچیده وجود داشته است. قطبزاده بخاطر فعالیتهای بسیار آشکار سیاسیاش شدیدا تحت نظر بود و حداقل دو بار با ماموران پلیس فدرال آمریکا (افبیآی) دیدار داشت تا ثابت کند کمونیست نیست. در همین حال چمران و یزدی هردو در مراکز تحقیقاتی وابسته به دولت آمریکا مشغول به کار بودند و یزدی هم مشتاقانه سعی میکرد در جامعه آمریکا ادغام شود. دولت آمریکا که عمدتا نگران رواج کمونیسم بود ظاهرا درکی از کنشگری اسلامگرایان در میان ایرانیان نداشت یا اهمیتی به آن نمیداد.
این اسناد با استناد به قانون «آزادی دسترسی به اطلاعات» بدست آمده که به عموم اجازه میدهد پروندههای مورد نظرشان را از آرشیو دولتی در آمریکا درخواست کنند. از آنجایی که قطبزاده، چمران، و یزدی هیچکدام در قید حیات نیستند دولت آمریکا مشکلی با ارائه پروندههای مربوط به این سه نفر نداشت. اما قبل از این کار بخشهای زیادی از این پروندهها را، ظاهرا به دلیل حفظ حریم شخصی، اسرار پلیس، و اطلاعات طبقهبندی شده سانسور کرد. اعضای خانواده یزدی هم در گفتوگو با بیبیسی بعضی از اطلاعات موجود در این پروندهها را تایید کردهاند.